Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Αγ. Βαρβάρας ( ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ): Το Χωριό μας

Η Αγία Βαρβάρα είναι η έδρα του Δήμου Αγίας Βαρβάρας. Κτισμένη σε στρατηγική θέση, ελέγχει τον άξονα Ηράκλειο - Μεσαρά.

Τα γραφεία του Πολιτιστικού Συλλόγου

Αγίας Βαρβάρας

Η Αγία Βαρβάρα είναι μία σύγχρονη ορεινή κωμόπολη του Ν. Ηρακλείου, κτισμένη σε υψόμετρο 580μ., "δέρνεται" από όλους τους καιρούς και γι' αυτό ο λαός λέει:

"Στην Αγια- Βαρβάρα βρέχει

κι ο Θεός δεν το κατέχει

Λόγω της γεωγραφικής της θέσης έχει κλίμα δροσερό, ιδανικό για θερινές διακοπές.

Ο πληθυσμός της Αγίας Βαρβάρας, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι 2.146 κάτοικοι.
Βρίσκεται στο κέντρο της Κρήτης και είναι το «φάλι της Κρήτης». Η παράδοση λέει ότι, ξεκινήσανε δυο παπάδες ο ένας από τη Σητεία και ο άλλος από τα Χανιά για να μοιράσουνε την Κρήτη. Αφού περπατήσανε αρκετά συναντηθήκανε στην Αγ. Βαρβάρα..Κουρασμένοι και ιδρωμένοι από την πεζοπορία κάθισαν να ξεκουραστούν. Τότε έβγαλε ο ένας παπάς το καλυμμαύχι του το πέταξε κατά γης και είπε «επαέ είναι το κέντρο της Κρήτης, επαέ είναι το φάλι της Κρήτης, επαέ βάνω κι εγώ το σύνορο». Και το καλυμμαύχι του παπά έγινε βράχος μεγάλος, σύνορο σταθερό στην είσοδο του χωριού και ορίζει το κέντρο της Κρήτης. Πάνω του κτίστηκε το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, από τον Αλέξανδρο Σακλαμπάνη το 1933, για να μην μπορέσει κανείς να χαλάσει αυτό το σύνορο. Αυτό λέει η παράδοση, αυτό δεχόμαστε και εμείς.

Το χωριό κατοικείται από τα παλιά τα χρόνια, ίσως από την περίοδο της Μινωικής εποχής. Από τις παλιές εκκλησίες της περιοχής (Άη Γεώργης ο Χωστός, Αγ. Πελαγία, παλιά Αγ. Βαρβάρα κ.ά.) προκύπτει ότι κατοικείται σίγουρα τα τελευταία 1000 χρόνια.
Γραπτά στοιχεία έχουμε από το 1577 από τον Fr. BAROZZI. Το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα SANTA BARBARA. Το 1671 παραχωρείται σαν δώρο στον Κιουπρουλή Αχμέτ Πασά, που την παραχωρεί με τη σειρά του στο Βεζίρ Τζαμί, σημερινό Άγιο Τίτο. Το 1823 στρατοπέδευσε στην Αγία Βαρβάρα ο Χουσείν Μπέης με 12.000 στρατιώτες, για να καταπνίξει την επανάσταση στην περιοχή. Οι Αγιοβαρβαρίτες εγκατέλειψαν το χωριό. Στις 20 Αυγούστου ξεκίνησαν αψιμαχίες από την Αγία Βαρβάρα και εξελίχτηκαν σε σφοδρή μάχη στις Αμμουργέλες στους πρόποδες του «Κουδουνιού» με ήττα των χριστιανών. Το 1866 οι Τούρκοι κατέστρεψαν το χωριό. Το 1881 η Αγ. Βαρβάρα αναφέρεται στο Δήμο Μεγάλης Βρύσης, ενώ από το 1920 αναφέρεται με δική της Κοινότητα.

Η Αγία Βαρβάρα συμμετείχε σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδας μας, δίνοντας άξια παλικάρια που θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας γράφοντας ο καθένας, τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Όπως: Τον «Καμπιτομαθιό», χαίνη (αντάρτη), με πλούσια δράση κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Σκοτώθηκε στη μάχη του Φαλήρου με τον Καραϊσκάκη το 1827. Άξιος απόγονός του ο γιος του «Καμπιτονικολής» που πιάστηκε αιχμάλωτος στη μάχη της Σφακτηρίας, το 1825 και πέθανε στις φυλακές της Αιγύπτου. Τον οπλαρχηγό Καμπιτογιάννη, συνεργάτη του καπετάν Μιχάλη Κόρακα.

Αρκετοί αυτοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα πεδία των μαχών τόσο στη Μικρά Ασία όσο και κατά τον Αλβανικό πόλεμο. Κατά τη Γερμανική κατοχή, παρέμεινε στην Αγ. Βαρβάρα, για ενάμιση χρόνο μονάδα πεζικού του Γερμανικού στρατού. Επίσης λειτούργησε η μεγαλύτερη Νοσοκομειακή μονάδα των Βαλκανίων για την περίθαλψη των Γερμανών τραυματιών, μάλιστα για την μεταφορά των τραυματιών κατασκευάστηκε στη θέση «Ρουσά» αεροδρόμιο για μικρά σκάφη.
Την περίοδο αυτή, πλήρωσαν με τη ζωή τους, τη συγκρότηση ομάδας αντίστασης, πολλοί Αγιοβαρβαρίτες:
Εκτελέστηκαν στο «Γέρο Λάκκο» Γαζίου:
• Παπά Γιώργης Σηφάκης
• Μιχάλης Σηφάκης, καθηγητής
• Ευάγγελος Σηφάκης, δάσκαλος
• Μενέλαος Πατεράκης
• Γεώργιος Πατεράκης
• Νικόλαος Ανωγειανάκης
• Εμμανουήλ Αποστολάκης
• Νικόλαος Σηφάκης
• Κων/νος Καρακωνσταντάκης
• Ζαχαρίας Καρβουνάκης
• Δημήτριος Ανωγειανάκης
• Ιωάννης Ανωγειανάκης και
• Ζαχαρίας Κουτουβάκης
• Σταύρος Ανωγειανάκης, Πρόεδρος της κοινότητας, τον εκτέλεσαν στις φυλακές της Αγιάς
• Ιωάννης Πελεκανάκης, τον εκτέλεσαν στο συνοικισμό «Πορτί»

Σήμερα η Αγία Βαρβάρα είναι μια σύγχρονη κωμόπολη, με οργανωμένες υπηρεσίες, για την εξυπηρέτηση των κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών της. Διαθέτει Δημαρχείο, Κέντρο Υγείας για την Πρωτοβάθμια περίθαλψη των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, Αστυνομικό Σταθμό, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Υποκαταστήματα της Αγροτικής και της Συνεταιριστικής Τράπεζας, Λύκειο, Γυμνάσιο, 12/θεσιο Δημοτικό Σχολείο, δύο 2/θεσια Νηπιαγωγεία και Παιδικό σταθμό. Πολλά τα εμπορικά καταστήματα και οι βιοτεχνίες.

Από τα μέλη του Γυναικείου Συνεταιρισμού «Εργάνη», κατασκευάζονται παραδοσιακές κρητικές στολές.

Πλούσια η δράση του Περιβαλλοντικού Συλλόγου με αρκετές παρεμβάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Από τον Πολιτιστικό Σύλλογο οργανώνονται σε όλη τη διάρκεια του έτους ποικίλες εκδηλώσεις όπως η γιορτή τσικουδιάς το καλοκαίρι, καρναβάλι και γάμος παρωδία τις Απόκριες, ο δρόμος θυσίας πεσόντων στη Μάχη της Κρήτης, βράβευση των μαθητών που πετυχαίνουν στις Πανελλαδικές εξετάσεις κ.ά.

Πολιούχος του χωριού η Αγία Βαρβάρα, που γιορτάζεται στις 4 του Δεκέμβρη. Αξίζει να επισκεφτεί κανείς τόσο τη νέα όσο και την παλιά εκκλησία.

Στα αξιοθέατα του οικισμού και οι βυζαντινές εκκλησίες του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Γεωργίου του Χωστού, του Αγ. Ιωάννη, της Αγ. Πελαγίας, του Αγίου Πνεύματος στο Αξέντι η οποία ανήκει στις ενορίες Αγ. Βαρβάρας, Μεγ. Βρύσης και Αγ. Θωμά καθώς και τα δασάκια από βελανιδιές στα «Καμπιθιανά» και τα «Πειρουνιανά»

Η Αγία Βαρβάρα παράγει εξαιρετικής ποιότητας λαχανικά και φρούτα που ο περαστικός μπορεί να βρει στα μαγαζιά αλλά και στους υπαίθριους πάγκους.